O mierzeniu ryb raz jeszcze
Mariusz Kościelski (kostekmar)
2011-08-26
Zacznijmy od zdefiniowania długości ryby. Co to takiego? Według wikipedia.pl długość ryby to długość mierzona od końca pyska ryby do końca dłuższego płata płetwy ogonowej, zazwyczaj mierzonego po zgięciu płatów do linii środkowej. Jeszcze w innych opracowaniach długość ryby to długość mierzona od przedniego końca szczęk, przy zamkniętym pysku, do końca najdłuższego promienia w płetwie ogonowej. Natomiast w RAPR zdefiniowany wymiar ochronny to długość od początku głowy do najdalszego krańca płetwy ogonowej, czyli inaczej długość ryby przy której podlega ona prawu powrotu do natury. Wynika z tego, że przytoczone definicje nie odbiegają w sposób znaczny od siebie.
Następnym elementem w moich rozważaniach jest typ płetwy ogonowej. Z występujących czterech typów tychże płetw, skupię się tylko na tych występujących powszechnie u poławianych przez nas gatunkach ryb. Pierwsza z nich to płetwa homocerkalna - zewnętrznie symetryczna, charakterystyczna dla takich gatunków jak: szczupak, okoń, boleń, jaź, kleń, leszcz, płoć, wzdręga, lin, łosoś, troć, pstrąg, lipień, karaś, sandacz, sieja itd. Druga z nich to płetwa dyficerkalna – dwa równomiernie rozłożone płaty, charakterystyczna dla takich gatunków jak: sum, miętus, węgorz, flądra itd.
Mając już nieco zgłębioną wiedzę o długości ryby oraz typach płetw ogonowych możemy przystąpić do sedna moich rozważań, czyli dokonywania pomiaru ryb. Według wszelkich zasad pomiar zdejmuje się wzdłuż linii prostej, nie wzdłuż krzywizny ciała ryby. Zgadzam się z tym całkowicie. Następnym warunkiem jest pomiar od przedniego końca szczęk, przy zamknietym pysku. Też się z tym zgadzam, ponieważ u ryb dolna szczęka jest nieco dłuższa od górnej lub odwrotnie, a otwarty pysk nie ma moim zdaniem istotnego wpływu. Kolejnym warunkiem wynikającym z pierwszej definicji długości ryby przytoczonej z wikipedia.pl jest zgięcie płatów do linii środkowej. I z tym się nie zgadzam, ponieważ:
- po pierwsze – ryba w swoim naturalnym kształcie zawsze ma rozłożoną płetwę ogonową (patrz poniżej na zdjęcie szczupaka i rycinę suma);
- po drugie – nawet po położeniu ryby na podłożu promienie chrzęstne płetwy ogonowej nie składają się do środka samoczynnie (patrz poniżej na zdjęcie okonia i flądry);
- po trzecie – prowadzić to może do fałszowania pomiarów i zabierania w rzeczywistości ryb niewymiarowych;
- po czwarte – nie wszystkie gatunki ryb traktowane są niejako jednakowo przy pomiarach.
Dowody jakie udało mi się znaleźć na te tezy znajdują się na zamieszczonych przeze mnie zdjęciach i rycinach. Pragnę zwrócić szczególną uwagę na te obrazujące możliwość fałszywych pomiarów w zależności od typu płetwy ogonowej. W przypadku tych dyficerkalnych, może to nie mieć znaczenia, czyli różnice pomiaru ze złożoną płetwą czy też rozłożoną nie wykazują znacznych odchyleń (patrz poniżej na rycinę). Natomiast dla tych homocerkalnych, może to być 4-8mm albo nawet 12-16mm (patrz poniżej na rycinę).
Co to oznacza dla takiej ryby w rękach wędkarza? Mieszczę się w granicach wymiaru ochronnego? Czy ja, szczupak mam 50cm czy 50,5cm? Dostanę w beret czy jednak nie dostanę? Tak, tak - dla tej ryby oznacza to odwieczne to be or not to be? Przekornie podałem takie długości szczupaka, ponieważ we wspominanym RAPR wymiar ochronny podawany jest do ... Oznacza to, że dopiero po przekroczeniu tegoż wymiaru można rybkę zabrać. Być może w ten sposób do wody nie wróciły „znaczne” ilości ryb, a teraz narzekamy na bezrybie przez złą gospodarkę różnych organizacji wędkarskich oraz opiekunów wód. A może jednak przez nas samych również i złe zasady pomiaru, które widujemy również podczas zawodów wędkarskich (patrz poniżej na zdjęcie). Mierzmy więc ryby od przedniego końca szczęk, przy zamkniętym pysku, do najdalszego krańca płetwy ogonowej, mając na uwadze jej naturalny kształt, pamiętając również o tym, aby pomiar ten był robiony wzdłuż linii prostej, nie wzdłuż krzywizny ciała ryby (patrz rycina poniżej). Oczywiście, zdaję sobie sprawę, że największą plagą nad wodami jest jednak kłusownictwo.